ABOUT

2012-11-14 / Gazeta.pl / Kultura

Jak postaci z Burtona, ale żywe. Niezwykłe lalki polskiej artystki.

 

Każda ma swoją duszę i każda wymagała kilkadziesiąt albo nawet kilkaset godzin wytężonej pracy. I nie znajdziecie ich w żadnym sklepie. Dziś ruszył VII Międzynarodowy Festiwal Teatru Lalek i Animacji Filmowych dla Dorosłych. Będzie kilkanaście spektakli, kilkadziesiąt animacji, ale też wystawy, jak ta z pracami Klaudii Gaugier.

 

– Lalki mogą być śmieszne albo przerażające, mieć własną ekspresję, osobowość, a przez to budzić skrajne emocje – w tym tkwi ich fenomen i to mnie zachwyca – opowiada artystka Klaudia Gaugier.

 

Lalkami zainteresowała się wtedy, gdy uświadomiła sobie, że ani obrazy, ani rzeźby nie dawały jej wystarczających możliwości wyrażania emocji, a w sztuce – jak mówi – emocje są najważniejsze. – Dopiero lalki okazały się być perfekcyjnym medium do demonstrowania uczuć i każdej ludzkiej namiętności – deklaruje.

 

Wszystko zaczyna się od twarzy

Każda lalka to minimum kilka tygodni pracy. Łączy w nich tradycję lalek porcelanowych z prymitywnymi lalkami szmacianymi. Najpierw w glinie porcelanowo-szamotowej powstaje twarz – czasami według konkretnego pomysłu, a czasami spontaniczne.

– Wtedy twarz „robi się sama”, jakby materializował się duch – takie lubię najbardziej – mówi.

Reszta to już praca niemal laboratoryjna. Ceramiczne elementy wypalane są w piecu elektrycznym w temperaturze 1230 st. C. Potem Gaugier nakłada polichromię i maluje oczy, które nadają twarzy ostateczny wyraz. Ważny jest też dobór materiałów i tkanin.

Gaugier: – Szare płótno lniane – mocne, zgrzebne i tafta (najchętniej jedwabna) – delikatna, wyszukana, zmieniająca kolor w zależności od kąta padania światła. Zestawiam elementy, dodaję detale. Rodzi się lalka.

 

Z lalkami jak z dziećmi

Artystka dodaje, że ważne dla niej była możliwość nadania przedmiotowi duszy. Spojrzenie, grymas twarzy, gest – to wszystko, jak twierdzi, stwarza pozory, że lalka ożywa.

– Lalki mają nieprawdopodobną wewnętrzną siłę. Mogą być śmieszne albo przerażające, mieć własną ekspresję, osobowość, a przez to budzić skrajne emocje – w tym tkwi ich fenomen i to mnie zachwyca.

Ile czasu zajmuje przygotowanie jednej lalki? – pytamy.

– Niektóre są bardzo prymitywne, inne bardziej skomplikowane. Niektóre powstają w ciągu miesiąca, nad innym trzeba popracować przez trzy. Najdłużej pracowałam nad jedną lalką pół roku.

 

Jeśli lalka złamie serce

Dotychczas dzieła Gaugier pokazywane były m.in. w Melbourne i w Londynie (Kanada). Żadne z nich nie było przygotowywane z myślą o jakimś projekcie czy spektaklu. Powstają bez żadnego kontekstu, bo chodzi o lalki artystyczne, które można zestawiać na równi z innymi dziełami sztuki.

Nie da się ukryć: zajęcie niepopularne, ale czy się w ogóle opłaca?

Wszystko zależy od tego, czy lalka złamie czyjeś serce i czy ta osoba zechce ją kupić. Jednak zawsze robię je dla siebie, dlatego czasem musi minąć sporo czasu zanim będę mogła się z nimi rozstać.